KẾT QUẢ

Tập 1 của bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ ba, bao gồm những tác phẩm, bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ năm 1912 đến năm 1924. Các tác phẩm, bài viết trong tập 1 phản ánh quá trình chuyển biến của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ một người yêu nước đến với chủ nghĩa Mác - Lênin, trở thành người cộng sản, hình thành tư tưởng cứu nước và giải phóng dân tộc duy nhất đúng đắn cho dân tộc Việt Nam.
Hồ Chí Minh Toàn tập, tập 1 bao gồm những nội dung cơ bản sau đây: Vạch trần bản chất xấu xa, lên án tội ác của chủ nghĩa thực dân đế quốc đối với các dân tộc thuộc địa; Cứu nước và giải phóng dân tộc theo con đường cách mạng vô sản
Hồ Chí Minh Toàn tập, tập 1 công bố nhiều bài viết, bài phát biểu của Chủ tịch Hồ Chí Minh về Quốc tế Cộng sản - tổ chức quốc tế do Lênin sáng lập năm 1919, và các tổ chức thuộc Quốc tế Cộng sản như Quốc tế Nông dân, Ban Phương đông... Qua những bài viết, bài phát biểu đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định cách mạng thuộc địa nói chung, cách mạng Việt Nam nói riêng rất cần sự giúp đỡ của Quốc tế Cộng sản về nhiều mặt. Người viết: “Quốc tế Cộng sản cần phải giúp đỡ họ tổ chức lại, cần phải cung cấp cán bộ lãnh đạo cho họ và chỉ cho họ con đường đi tới cách mạng và giải phóng” (tr. 311) và yêu cầu Quốc tế Cộng sản đặc biệt quan tâm giúp đỡ phong trào công nhân và nông dân - lực lượng cơ bản của cách mạng ở các nước thuộc địa, trong đó có Việt Nam.
Hồ Chí Minh Toàn tập, tập 1 giới thiệu quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định tính tất yếu và sự trong sáng của tình hữu ái vô sản, luận giải về vấn đề đoàn kết quốc tế, đoàn kết giữa các dân tộc thuộc địa, giữa thuộc địa và chính quốc, giữa phương Đông và phương Tây. Người viết: “dù màu da có khác nhau, trên đời này chỉ có hai giống người: giống người bóc lột và giống người bị bóc lột. Mà cũng chỉ có một mối tình hữu ái là thật mà thôi: tình hữu ái vô sản” (tr. 287), và chỉ rõ: “Xét về nguyên tắc, tiến bộ chung phụ thuộc vào việc phát triển chủ nghĩa quốc tế; và văn minh chỉ có lợi khi các quan hệ quốc tế được mở rộng và tăng cường” 

Tập 2 của bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ ba, giới thiệu những tác phẩm do Nguyễn ái Quốc viết từ năm 1924 đến năm 1929, tính từ khi Người từ Liên Xô tới Quảng Châu (Trung Quốc) hoạt động đến trước khi thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam. Đây là khoảng thời gian không dài nhưng có nhiều sự kiện lịch sử quan trọng đối với phong trào cách mạng thế giới cũng như ở nước ta và đánh dấu những bước phát triển mới của quá trình hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh.
Trên cương vị là phái viên của Quốc tế Cộng sản, Nguyễn ái Quốc đã tiến hành việc truyền bá chủ nghĩa cộng sản vào châu á nói chung và Đông Dương nói riêng, theo dõi và chỉ đạo phong trào cách mạng ở một số nước, góp phần quan trọng vào sự phát triển của chủ nghĩa cộng sản và phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa, phụ thuộc ở phương Đông. Những năm 1924 - 1929 cũng là thời gian Nguyễn ái Quốc trực tiếp chuẩn bị về chính trị, tư tưởng và tổ chức cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Tập 2 Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ ba, công bố những tác phẩm chỉ rõ một trong những quan điểm rất quan trọng của Nguyễn ái Quốc là quan điểm về đoàn kết quốc tế mà trước hết là sự cần thiết phải liên minh các dân tộc bị áp bức trong cuộc đấu tranh chung vì sự nghiệp giải phóng của chính dân tộc mình. Nguyễn ái Quốc chỉ rõ rằng: “Bọn đế quốc cố nhiên là áp bức người An Nam, nhưng đồng thời chúng cũng áp bức cả người Trung Quốc... Chúng ta biết rằng, các dân tộc bị áp bức trên thế giới hiện nay có Ai Cập, Marốc, Xyri, An Nam, Trung Quốc và rất nhiều nước khác. Cho nên, chúng ta cần phải liên hiệp lại, cùng nhau chống chủ nghĩa đế quốc” (tr. 231-232). Người cho rằng, phải “Làm cho các dân tộc thuộc địa, từ trước đến nay vẫn cách biệt nhau, hiểu biết nhau hơn và đoàn kết lại để đặt cơ sở cho một Liên minh phương Đông tương lai, khối liên minh này sẽ là một trong những cái cánh của cách mạng vô sản”

Tập 3 của bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ ba, bao gồm các tác phẩm, bài nói, bài viết, thư từ, báo cáo (gọi chung là tác phẩm) của Chủ tịch Hồ Chí Minh thực hiện trong khoảng thời gian từ đầu năm 1930 đến hết tháng 8-1945, thể hiện những cống hiến sáng tạo về lý luận và thực tiễn của Người đối với cách mạng Việt Nam và cách mạng thế giới.
Nội dung tập 3 phản ánh nhiều khía cạnh liên quan đến việc định ra đường lối chiến lược, sách lược của Đảng; những nguyên tắc xây dựng Đảng; xây dựng khối đoàn kết dân tộc, tập hợp và xây dựng lực lượng cách mạng; đồng thời bao gồm cả những vấn đề về chỉ đạo thực tiễn của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong việc xây dựng lực lượng, xác định thời cơ, thúc đẩy thời cơ chín muồi và chớp thời cơ để giành thắng lợi cho cách mạng.
Cùng với tư tưởng đấu tranh cho độc lập, tự do của dân tộc, tập 3 còn phản ánh những hoạt động quốc tế phong phú, tư tưởng đoàn kết quốc tế và những ý kiến đề xuất của Chủ tịch Hồ Chí Minh về các vấn đề cách mạng thế giới, cách mạng phương Đông, cách mạng Đông Dương. Đó là những đóng góp quan trọng của Người vào kho tàng lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin.
Bên cạnh tập Nhật ký trong tù, trong tập 3 còn nhiều tác phẩm thơ ca của Chủ tịch Hồ Chí Minh, với nội dung phong phú, thể hiện tư tưởng nhân văn (Văn tế cầu hồn kiều bào bị bom Nhật sát hại,...), khơi gợi lòng yêu nước, đoàn kết vùng lên đánh đuổi ngoại xâm của tất cả các tầng lớp đồng bào (Công nhân; Dân cày; Phụ nữ; Ca binh lính; Trẻ con; Ca sợi chỉ; Hòn đá, v.v.). Một số bài thơ có nội dung đả kích, châm biếm bọn phát xít, thực dân thống trị, khẳng định sự thất bại, sụp đổ của chúng đang đến gần (Tặng Thống chế Pêtanh; Tặng Toàn quyền Đờcu; v.v.). Các bài thơ của Người thể hiện bằng ngôn từ mộc mạc, giản dị, dễ hiểu, dễ thuộc, dễ nhớ, dễ đi vào lòng người, có tác dụng tuyên truyền, lan tỏa rộng rãi. Những bài thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giai đoạn này có đóng góp quan trọng về tư tưởng và nghệ thuật, đã trở thành một bộ phận không thể thiếu của kho tàng văn học cách mạng nước ta.

Tập 4 của bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ ba, bao gồm những tác phẩm, bài viết, bài nói, điện văn, thư từ... (gọi chung là tác phẩm) của Chủ tịch Hồ Chí Minh viết từ ngày 2-9-1945 đến hết năm 1946.
Mở đầu tập 4 là kiệt tác Tuyên ngôn Độc lập của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, tổng kết những giá trị chung của nhân loại trong cuộc đấu tranh vì quyền bình đẳng thiêng liêng của các dân tộc và tiến trình đấu tranh vì nền độc lập của nhân dân Việt Nam. Tuyên ngôn Độc lập là áng văn lập quốc vĩ đại, là văn kiện có giá trị cao về tư tưởng, lý luận của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tuyên ngôn trước toàn thế giới về kỷ nguyên độc lập của dân tộc Việt Nam, đồng thời thể hiện rõ thiện chí hòa bình và quyết tâm sắt đá của nhân dân ta quyết bảo vệ nền độc lập mới giành lại được sau hơn 80 năm phải sống dưới ách cai trị của đế quốc xâm lược.
Nội dung nổi bật của những tác phẩm trong tập 4 phản ánh nhiều hoạt động sôi nổi, phong phú và sáng tạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị Chủ tịch đầu tiên của nước Việt Nam mới - trước muôn vàn khó khăn về kinh tế, quân sự, chính trị, xã hội sau Cách mạng Tháng Tám. Chính ở thời điểm cực kỳ quan trọng và đầy thử thách này, ý chí độc lập dân tộc và thiên tài của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã được thể hiện và tỏa sáng. Người đã nhạy bén và sáng suốt chọn lựa những đối sách đúng đắn, giải quyết kịp thời và có hiệu quả những nhiệm vụ vô cùng phức tạp, khó khăn; bình tĩnh chèo lái con thuyền cách mạng Việt Nam vượt qua ghềnh thác hiểm nguy, tiến lên phía trước.
Tập 4 Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ ba, phản ánh sâu sắc tư tưởng, đường lối, chiến lược, sách lược cũng như năng lực tổ chức thực tiễn và sự chỉ đạo sáng suốt, tài tình của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta để xây dựng thành công chính quyền nhà nước mới và tổ chức ổn định đời sống của các tầng lớp nhân dân sau cách mạng. Điều này được thể hiện ngay trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ lâm thời nước Việt Nam mới ngày 3-9-1945. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chủ động đề ra 6 nhiệm vụ cấp bách cần giải quyết nhằm đáp ứng những đòi hỏi trước mắt của nhân dân là chống nạn đói; chống nạn dốt và các tệ nạn xã hội khác; thực hiện tổng tuyển cử với chế độ phổ thông đầu phiếu; thực hiện cần, kiệm, liêm, chính; xoá bỏ thuế thân, thuế chợ, thuế đò; thực hiện tín ngưỡng tự do và lương giáo đoàn kết...
Nhiều tác phẩm trong tập 4 thể hiện ý chí đấu tranh ngoan cường cho độc lập, thống nhất của Tổ quốc và tự do, hạnh phúc của nhân dân của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trả lời các nhà báo nước ngoài sau khi Quốc hội giao quyền Chủ tịch nước, Người khẳng định: "Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành"

Tập 5 của bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ ba, bao gồm những tác phẩm, bài nói, bài viết, thư từ, điện văn, báo cáo (gọi chung là tác phẩm) của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ ngày 1-1-1947 đến cuối tháng 12-1948, thể hiện sâu sắc, phong phú những quan điểm, chiến lược, sách lược cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và của Đảng ta trong hai năm đầu của công cuộc kháng chiến, kiến quốc.
Nhận diện đúng bản chất của kẻ thù, đánh giá chính xác tình hình, tương quan lực lượng giữa ta và địch, trên cơ sở đó hoạch định đường lối kháng chiến, kiến quốc đúng đắn là nội dung nổi bật của những tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong tập này.
Nổi bật trong tập 5 là những bức thư của Người: Thư gửi các đồng chí Bắc Bộ; Thư gửi các đồng chí Trung Bộ; Chủ nghĩa cá nhân và đặc biệt là tác phẩm Sửa đổi lối làm việc. Trong các tác phẩm này, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Cuộc trường kỳ kháng chiến này tức là dân tộc cách mệnh đến trình độ tối cao. Trong lúc này tư tưởng và hành động của mỗi một đồng chí rất có quan hệ đến toàn quốc. Nếu một người sơ suất, một việc sơ suất là có thể hỏng việc to; sai một ly đi một dặm” (tr. 87). Người biểu dương những ưu điểm của cán bộ, đảng viên, đồng thời nghiêm khắc phê bình những khuyết điểm, những biểu hiện lệch lạc, yếu kém của cán bộ Đảng và các cấp chính quyền, đoàn thể như bè phái, hẹp hòi, địa phương chủ nghĩa, vô tổ chức, vô kỷ luật - những “căn bệnh” có hại đến sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc, có hại đến uy tín của Đảng và chính quyền cách mạng. Người yêu cầu: “Phải sửa đổi lối làm việc của Đảng” và nhấn mạnh: “Đảng ta hy sinh tranh đấu, đoàn kết, lãnh đạo nhân dân, tranh lại thống nhất và độc lập. Công việc đã có kết quả vẻ vang.

Tập 6 của bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ ba, bao gồm 224 tác phẩm, bài nói, bài viết, thư, điện của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ ngày 1-1-1949 đến ngày 31-12-1950, phản ánh sâu sắc quan điểm cơ bản về đường lối, chiến lược, sách lược cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh để lãnh đạo toàn dân, toàn quân đẩy mạnh sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc mau tới thắng lợi.
Tập 6, Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ ba bao gồm toàn bộ những bài trong những năm 1949 - 1950 đã công bố trong lần xuất bản thứ hai, đồng thời bổ sung 58 bài mới sưu tầm được. Chúng tôi cũng đưa vào phần Phụ lục Danh mục các Sắc lệnh do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký từ năm 1949 đến năm 1950 và một bài tường thuật lời phát biểu của Người. Phần Chú thích và Bản chỉ dẫn tên người được cập nhật thông tin tư liệu và nhận định mới.

Tập 7 của bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ ba, bao gồm những bài nói, bài viết, thư từ, điện văn,... (gọi chung là tác phẩm) của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ ngày 1-1-1951 đến cuối tháng 12-1952.
Nội dung tập 7 thể hiện rõ tầm nhìn chiến lược và những chủ trương đối nội, đối ngoại của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng Đảng ta lãnh đạo toàn quân, toàn dân đẩy mạnh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược ở giai đoạn thứ ba là giai đoạn chuyển mạnh sang tổng phản công.
Tập 7 tập trung nhiều tác phẩm thể hiện chủ trương xây dựng và phát triển lực lượng vũ trang gồm ba thứ quân làm nòng cốt cho toàn dân đánh giặc. Trong Báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Quân sự là việc chủ chốt trong kháng chiến” (tr. 29). Theo Người, để đưa kháng chiến đến thắng lợi hoàn toàn, phải chú trọng xây dựng và phát triển quân đội: “Chúng ta phải ra sức đẩy mạnh việc xây dựng và củng cố công tác chính trị và quân sự trong bộ đội ta. Phải nâng cao giác ngộ chính trị, nâng cao chiến thuật và kỹ thuật, nâng cao kỷ luật tự giác của bộ đội ta. Phải làm cho quân đội ta thành một quân đội chân chính của nhân dân. Đồng thời, phải phát triển và củng cố dân quân du kích về mặt: tổ chức, huấn luyện, chỉ đạo và sức chiến đấu. Phải làm cho lực lượng của dân quân du kích thành những tấm lưới sắt rộng rãi và chắc chắn, chăng khắp mọi nơi, địch mò đến đâu là mắc lưới đến đó”

Tập 8 của bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ ba, gồm 231 tác phẩm, bài nói, bài viết, thư, điện (gọi chung là tác phẩm) của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời gian từ ngày 1-1-1953 đến ngày 21-7-1954.
Đây là giai đoạn đấu tranh quyết liệt và có ý nghĩa quyết định thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, và can thiệp Mỹ của dân tộc ta; đồng thời, đây cũng là thời gian Đảng ta quyết định đẩy mạnh thực hiện nhiệm vụ dân chủ, kết hợp chặt chẽ giữa nhiệm vụ chống đế quốc với giải phóng giai cấp nông dân khỏi ách thống trị phong kiến.
Các tác phẩm giới thiệu trong tập 8 phản ánh những hoạt động phong phú, sôi nổi và sự chỉ đạo sát sao của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với từng vấn đề của đất nước nhằm thực hiện thành công các nhiệm vụ quan trọng nói trên.
Nhiều tác phẩm trong tập 8 thể hiện tập trung những quan điểm quan trọng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Trong Diễn văn khai mạc Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa II) ngày 25-1-1953, Chủ tịch Hồ Chí Minh vạch rõ âm mưu và hành động hiếu chiến của thực dân Pháp trong tình thế thất bại của chúng. Bị thất bại liên tiếp trên chiến trường, thực dân Pháp cầu xin Mỹ tăng thêm viện trợ; đẩy mạnh càn quét, bắt lính để thực hiện âm mưu “dùng người Việt đánh người Việt, lấy chiến tranh nuôi chiến tranh”. Người nhắc nhở toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta: “tuy thắng lợi nhiều, chúng ta quyết không được chủ quan, khinh địch” (tr.27). Người khẳng định, “kháng chiến của ta nhất định thắng lợi, nhưng phải trường kỳ và gian khổ. Và từ nay cuộc chiến tranh giữa ta với địch sẽ gay go, phức tạp hơn” (tr.27).
Ngoài những vấn đề chủ yếu nêu trên, trong tập 8 còn có nhiều tác phẩm thể hiện những luận điểm quan trọng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục, dân tộc, tôn giáo, v.v..

Tập 9 của bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ ba, công bố những tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ ngày 22-7-1954 đến ngày 21-6-1955.
Các tác phẩm được công bố trong thời gian này phản ánh những hoạt động phong phú của Chủ tịch Hồ Chí Minh năm đầu tiên sau khi Hiệp định Giơnevơ được ký kết, miền Bắc Việt Nam được hoàn toàn giải phóng, đất nước còn tạm thời bị chia cắt, miền Nam còn nằm dưới sự thống trị của chính quyền tay sai của đế quốc Mỹ. Cách mạng nước ta chuyển sang giai đoạn mới đã mở ra những điều kiện hết sức thuận lợi cho miền Bắc đi vào khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh, tăng cường giao lưu hợp tác quốc tế, song cũng đặt ra nhiều nhiệm vụ mới chưa từng có tiền lệ, những khó khăn, thách thức cho nhân dân ta, nhất là cho đồng bào, chiến sĩ miền Nam trong cuộc đấu tranh thi hành Hiệp định Giơnevơ nhằm tiến tới độc lập, hòa bình và thống nhất nước nhà.
Những tác phẩm trong tập 9 đã phản ánh sâu sắc quan điểm, đường lối chiến lược, sách lược và sự chỉ đạo sát sao, linh hoạt, mềm dẻo của Chủ tịch Hồ Chí Minh và của Đảng ta trong những năm 1954 - 1955.

Tập 10 bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ ba, bao gồm những bài viết, bài nói, điện văn, thư từ,... (gọi chung là tác phẩm) của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ ngày 22-6-1955 đến ngày 6-7-1957.
Nội dung tập 10 phản ánh những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đường lối chiến lược, sách lược và phương thức chỉ đạo các phong trào cách mạng nước ta trong những năm đầu sau khi Hiệp định Giơnevơ được ký kết, tình hình trong nước và thế giới có nhiều biến chuyển mới:
Hiệp định Giơnevơ đã chính thức thừa nhận Việt Nam là một nước độc lập, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, nhưng đất nước còn tạm thời bị chia cắt làm hai miền: miền Bắc được hoàn toàn giải phóng, đang ở giai đoạn đầu thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội; miền Nam vẫn còn nằm dưới sự thống trị của chính quyền Ngô Đình Diệm, tay sai của đế quốc Mỹ.
Nhiều tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong tập này phản ánh sự lãnh đạo và chỉ đạo trực tiếp của Người trong công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế miền Bắc bị tàn phá trong chiến tranh. Người khẳng định: Lúc này kinh tế là mặt trận chính của chúng ta. Chúng ta phải khôi phục nền kinh tế quốc dân đạt mức năm 1939. ở nông thôn, phải làm xong cải cách ruộng đất để hoàn thành cuộc cách mạng phản phong, đẩy mạnh phát triển sản xuất nông nghiêp. ở thành thị, phải điều chỉnh, cải tạo công thương nghiệp; khôi phục và phát triển dần những xí nghiệp có lợi cho quốc kế dân sinh; phải từng bước phát triển kinh tế hợp tác xã, kinh tế quốc doanh; tổ chức lại sản xuất và quản lý sản xuất theo kế hoạch, bình ổn vật giá, thăng bằng thu chi ngân sách. Đồng thời, phải đẩy mạnh sự nghiệp văn hóa - xã hội, phát triển khoa học - kỹ thuật, củng cố quốc phòng, mở rộng công tác đối ngoại... Người viết: “Củng cố miền Bắc tức là giúp đỡ một cách thiết thực đồng bào miền Nam đấu tranh đòi hòa bình và thống nhất”

Tập 11 của bộ sách Hồ Chí Minh toàn tập, xuất bản lần thứ ba, bao gồm các bài nói, bài viết, điện văn, thư từ,... (gọi chung là tác phẩm) của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ ngày 6-7-1957 đến ngày 31-12-1958. Những tác phẩm in trong tập này phản ánh những quan điểm chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đường lối đối nội, đối ngoại của cách mạng nước ta, nhằm hoàn thành nhiệm vụ cách mạng Việt Nam của thời kỳ lịch sử mới: “Đấu tranh thống nhất Tổ quốc và từng bước xây dựng cơ sở vật chất của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam” (tr.63), để tiến tới: “Xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh” (tr.117).
Nhiều tác phẩm trong tập 11 đã phản ánh sâu sắc tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, khẳng định nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một. Người nói rõ: “Nước Việt Nam là một, từ Nam chí Bắc chung một tiếng nói, một lịch sử, một nền văn hóa và một nền kinh tế. Nhân dân Việt Nam đã hy sinh nhiều xương máu đấu tranh cho tự do độc lập, quyết không một lực lượng nào ngăn cản được sự nghiệp thống nhất Tổ quốc của mình” (tr.259).
Trong thời gian này, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết một số bài báo giới thiệu những kinh nghiệm cải tạo xã hội chủ nghĩa ở Trung Quốc để cán bộ, nhân dân nghiên cứu, học tập.
Trong tập 11 cũng phản ánh những hoạt động phong phú, tư tưởng đối ngoại nhất quán của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Đối với tất cả các nước trên thế giới, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thiết tha mong muốn duy trì tình hữu nghị và thành thật hợp tác trên cơ sở bình đẳng và tương trợ để xây dựng hòa bình thế giới lâu dài” (tr.269).
Nội dung quan trọng, xuyên suốt tập 11 là những quan điểm cơ bản của Chủ tịch Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội và xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc trong thời kỳ quá độ.

Tập 12 của bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ ba, bao gồm những tác phẩm, bài nói, bài viết, điện văn, thư từ,... (gọi chung là tác phẩm) của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ đầu năm 1959 đến hết năm 1960.
Nội dung tập 12 thể hiện sâu sắc tư tưởng chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong việc hoạch định chủ trương, đường lối lãnh đạo và chỉ đạo của Đảng và Nhà nước ta, nhằm thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược như Người chỉ rõ: "cách mạng Việt Nam hiện nay có hai nhiệm vụ phải đồng thời tiến hành: nhiệm vụ xây dựng miền Bắc tiến lên chủ nghĩa xã hội và nhiệm vụ tiếp tục hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ ở miền Nam. Hai nhiệm vụ ấy đều nhằm một mục tiêu chung là: Củng cố hoà bình, thực hiện thống nhất nước nhà trên nền tảng độc lập và dân chủ" (tr. 411).
Nhiều tác phẩm trong tập 12 đã thể hiện những quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vấn đề giải phóng phụ nữ; về xây dựng con người mới; về rèn luyện đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên; về phát triển văn hoá, nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân. Các bài viết mang nội dung về xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa; những quan điểm của Người về cách mạng tư tưởng - văn hoá, triệt để xóa bỏ những tàn dư tư tưởng và hủ tục của xã hội cũ, xây dựng nền văn hóa mới với nội dung mang đậm bản sắc dân tộc được phản ánh một cách cụ thể và phong phú.
Tập 12 còn có nhiều tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về lực lượng vũ trang, thể hiện sự quan tâm của Người đối với việc xây dựng các lực lượng vũ trang nhân dân. Người chỉ rõ, quân đội ta đang gánh vác một nhiệm vụ hết sức nặng nề và mới mẻ, phải vừa sản xuất, góp phần xây dựng chủ nghĩa xã hội, phải vừa từng bước xây dựng quân đội tiến lên chính quy, hiện đại, để có đủ sức mạnh làm tròn nhiệm vụ bảo vệ miền Bắc và chi viện cho miền Nam, hoàn thành sự nghiệp thống nhất Tổ quốc.
Một nội dung quan trọng của tập 12 là quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đường lối, phương hướng, bước đi của cách mạng miền Nam. Người đã nêu lên những quan điểm chỉ đạo cụ thể và phù hợp với thực tiễn cách mạng miền Nam, tạo ra sức mạnh tổng hợp, nhằm phá thế kìm kẹp của địch, mở ra phong trào cách mạng rộng lớn, đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới của đế quốc Mỹ. Tư tưởng chỉ đạo của Người thể hiện đường lối cách mạng đúng đắn, lập trường kiên quyết của nhân dân ta trong sự nghiệp đấu tranh vì hoà bình, thống nhất đất nước.

Tập 13 của bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ ba, bao gồm những tác phẩm, bài viết, bài nói, thư, điện... (gọi chung là tác phẩm) của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời gian từ tháng 1-1961 đến tháng 12-1962.
Những tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong tập 13 thể hiện rõ tư tưởng của Người về thực hiện đường lối xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam; các vấn đề quốc tế đương đại và kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1961 - 1965) được thông qua tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng.
Các tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong những năm 1961 - 1962 thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Người trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân. Những bài phát biểu của Người tại cuộc chỉnh huấn mùa Xuân năm 1961, Đại hội văn nghệ toàn quốc lần thứ III, Hội Nhà báo Việt Nam, Hội nghị tổng kết phong trào thi đua dạy tốt, học tốt của ngành giáo dục… đã thể hiện rõ những quan điểm về xóa bỏ những tàn dư tư tưởng lạc hậu và hủ tục của xã hội cũ, xây dựng tư tưởng mới, nền văn hóa mới xã hội chủ nghĩa, đậm đà bản sắc dân tộc.
Vấn đề xuyên suốt tập 13 là những quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác xây dựng Đảng - yếu tố tiên quyết bảo đảm cho cách mạng Việt Nam đi tới thắng lợi. Người chỉ rõ, công tác xây dựng Đảng phải nhằm làm cho Đảng thống nhất về ý chí và hành động, có đường lối đúng, có tư tưởng cách mạng triệt để, có tổ chức vững mạnh và đội ngũ đảng viên vững vàng về chính trị, tư tưởng, giỏi về chuyên môn, gắn bó chặt chẽ với quần chúng và hoàn thành tốt vai trò tiền phong, gương mẫu của mình. Trong xây dựng Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt chú ý tới công tác xây dựng Đảng ở cơ sở, nhất là phải nâng cao năng lực tổ chức thực tiễn của chi bộ vì chi bộ là nơi trực tiếp biến đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước thành hiện thực.

Tập 14 của bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ ba, gồm những tác phẩm, bài viết, bài nói, thư, điện,... (gọi chung là tác phẩm) của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ năm 1963 đến năm 1965. Các tác phẩm trong tập này phản ánh tư tưởng và hoạt động của Người trong quá trình lãnh đạo toàn Đảng, toàn dân tiến hành đồng thời hai chiến lược cách mạng của đất nước, đó là: "miền Bắc xây dựng chủ nghĩa xã hội; miền Nam đấu tranh giải phóng khỏi sự xâm lược của đế quốc Mỹ" (tr.451).
Các tác phẩm trong tập 14 phản ánh khát vọng và quyết tâm của Chủ tịch Hồ Chí Minh và dân tộc ta trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng miền Nam. Người chỉ rõ: "Mỹ là một nước đế quốc lớn nhất, giàu nhất, mạnh nhất trong phe đế quốc chủ nghĩa. Nước ta chỉ có hơn 30 triệu dân, lại nghèo, nhưng chúng ta dám đánh đế quốc Mỹ và nhất định đánh thắng" (tr.692).
Trong cuộc chiến tranh xâm lược miền Nam Việt Nam, đế quốc Mỹ đã sử dụng tất cả các loại vũ khí, trừ bom nguyên tử. Từ tháng 12-1961, đế quốc Mỹ bắt đầu dùng máy bay rải chất độc hóa học xuống làng mạc miền Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã vạch trần hành động dã man đó và khẳng định hành động điên cuồng, dã man của Mỹ - Diệm sẽ nhanh chóng đưa chúng đến thất bại.
Một vấn đề lớn được Chủ tịch Hồ Chí Minh hết sức lưu tâm trong thời gian này là việc nâng cao đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân. Người phê phán một bộ phận đảng viên "coi Đảng như một cái cầu thang để thăng quan phát tài" (tr.469) và chỉ rõ rằng: "Muốn đánh thắng kẻ thù là chủ nghĩa đế quốc, muốn xây dựng thắng lợi chủ nghĩa xã hội, thì trước hết phải chiến thắng kẻ thù bên trong của mỗi chúng ta là chủ nghĩa cá nhân" (tr.468).
Xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đoàn kết quốc tế cũng là một nội dung cơ bản trong tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh được thể hiện trong tập 14. Người khẳng định: "Đoàn kết là sức mạnh của chúng ta. Đoàn kết là thắng lợi của chúng ta" (tr.18). Khi đất nước bước vào thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ nhất, Người kêu gọi toàn Đảng, toàn dân cùng đoàn kết tiến lên, "đã đoàn kết phải càng thêm đoàn kết, đã mạnh mẽ phải càng mạnh mẽ thêm" (tr.242); "đoàn kết đã thắng ở miền Bắc, thì đoàn kết nhất định sẽ thắng ở miền Nam" (tr.33).

Tập 15 bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ ba, bao gồm những bài nói, bài viết, thư, điện văn,... (gọi chung là tác phẩm) của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ ngày 1-1-1966 đến khi Người từ biệt toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta đi vào cõi vĩnh hằng.
Chiến tranh càng ác liệt thì tình cảm và sự quan tâm của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với đồng bào và chiến sĩ miền Nam càng sâu nặng. Tập 15 bao gồm nhiều điện, thư của Người chúc mừng Ngày thành lập Mặt trận Dân tộc giải phóng, Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, chúc mừng chiến thắng của đồng bào và chiến sĩ. Chỉ bốn ngày sau khi quân dân miền Nam tổng tấn công và nổi dậy Tết Mậu Thân (1968), Người gửi thư khen quân và dân ta ở miền Nam đánh rất giỏi, thắng rất to.
Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh là tác phẩm cuối của bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập. Đây là một văn kiện lịch sử hết sức quan trọng, được Người chấp bút từ năm 1965, khi đồng bào, cán bộ và chiến sĩ cả nước sôi nổi thi đua lập thành tích chào mừng kỷ niệm lần thứ 75 sinh nhật của Người. Di chúc được Người bổ sung qua các năm 1968, 1969, được Đảng và Nhà nước ta chính thức công bố trong lễ truy điệu của Người.
Ngoài những nội dung lớn trên đây, tập 15 còn bao gồm một số bài trả lời phỏng vấn báo chí, nhiều điện, thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi cán bộ, nhân dân các địa phương, các chính khách, bạn bè quốc tế, thể hiện quan điểm, tình cảm và hoạt động phong phú của Người. Tập này cũng đăng toàn văn Điếu văn của Ban Chấp hành Trung ương Đảng do Bí thư thứ nhất Lê Duẩn đọc tại Lễ truy điệu trọng thể Chủ tịch Hồ Chí Minh ngày 9-9-1969. Điếu văn khẳng định cống hiến vĩ đại của Người đối với Đảng ta, dân tộc ta và khẳng định lời thề của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta quyết tâm đưa ngọn cờ của Chủ tịch Hồ Chí Minh tới thắng lợi cuối cùng lúc vĩnh biệt Người.